Dit is het keurboick des dorps van Grasen vernijeuwt by …. Winckelzeels, scholtes, int jaer nae der Saliger geboerte ons heeren Jhesu christi alsmen screeff duijsent
zeshondert ende zeven.

(1602, 1603, 1606, 1607, 1612, 1615, 1628, 1637)

Hier nae volgen die keuren des dorps van Grasen ende eenen dachkeure is drije braspenning onder den ondersaten ende den nachtkeure nae die saecken oft feijten hon disponeren, twee Rins gulden Brabants.

1. Item inden iersten die gene die onbequamelyck houdt rapen, tzij van thuijnen te breken, boomen aff oft uuijt te hauden, vruchtbare oft onvruchtbare, wat boomen het sijn, oijck buijten oft inden boschen metter nacht, sullen verbeuren twee Rinsgulden Brabants, metten dage xx stuijvers ende die lieden hon schade te verhalen.
2. Item die gene die intige cruyden halen in die liedens greijnen, oft die graes snijdende sijn in die liedens beempden, gemaijet oft ongemaijet, ten sij met consent van die gene die de greijnen oft beempden toebehoiren, sullen verbeuren den keure van thien stuijvers ende die liedens hon schade te verhalen.
3. Item nijemant en sal syn coijen oft andere beesten leyden op die voerlen der velden die besaijet sijn, tzij winter oft somer vruchten, sonder wille oft consent der persoenen die de vruchten toebehoiren, opden keure van thien stuijvers ende den liedens hon schade te verhalen.
   In de marge: die gemijnte accorderen by die edele vrouwe.
4. Item soe wije gaet oft vaert ongerechtige wegen, die sullen verbeuren den keur van twintich stuijvers, ten waere met wille oft consent die de guederen toebehoirden, ende die van buijten salmen eens condigen.
5. Item soe wije een aertgaet t'oighst aff steect op intige velden, die sal dat wederom op maecken op datter nyemant schade doer lijde, ter tijt toe dat drije oft vier liedens binden, ende dat opden keur voerscreven, ende die liedens hon schade vergolden, ende soe wij lestmael aff vaert die sal het voerscreven aert gaet toemaecken opden keur voerscreven.
6. Item soe wije t'oighst sijn queck oft vercken laet ongehoijet gaen op die stoppelen neffens staende oft liggende vruchten, sal verbeuren den keur voerscreven, ende die liedens hon schade vergolden alzoe lange als drije oft vier lidens vruchten op die velden hebben.
7. Item soe wijens vercken die liedens schade doen, die salmen ringen oft kenneven, ende oft sy des nyet en deden, sullen vervallen inden keur voerscreven, alzoe dickmaels als men clagende waer.
8. Item noch is verdragen opt'hooch jaergedinge dat nijemant op die stoppelen met sijne beesten hoeden en sal, soe lange als drye liedens graenen op die velden hebben liggen op den keur van vyff auwe groetens.
9. Item soe wije straetgrachten oft ander grachten nijet en vaget aen syn erve, noetelyck sijnde alst geboden is tot drye reijsen toe, tsijn aen heerstraten, sijstraten, landen, beempden oft bosschen, op sijn behoirlijcke wijde ende diepten, oijck ten bequaemen tyde, sal verbeuren vijff aude groetens.
10. Item nijemant en sal over ander lieden landen keeren, geackert liggende met hon leste voer, tsij tot coren, gerste, oft ander greijn, ende dat opden keur van twelff stuijvers aenden heer.
11. Item nijemant en sal oyck over ander lieden landen besaijet sijnde mogen mesten ten waere met consent die de besaijede landen toebehoirden, opden keur voerscreven.
12. Item noch is verdragen op t'hoech jaergedinge soe wye nae d' uuytgaen des herders syn beesten thuijs houdt excluys die gene dimen mest, ende daer nae bevonden worden in schade, die sal den meester des gronts mogen panden, ende den meester des gepande beeste mogen geboijt worden in twee oude groeten metten dage, maer mette nachte in eenen gulden Brabants.
13. Item allen ondersaten die cudden voer den herder doen, die sullen twee cudden voer een vercken mogen laeten gaen, ende den herder sal sculdich syn te hoeden tot sinte mertensmisse toe.
14. Item soe wije tot dorpmeester oft schettinge meester, metten geheelen verdrage gecoren wort, die sullen eedt doen nyemants uuyt haet oft nyt te setten.
15. Item wanneer men die clocke slaet om den wolff te jagen, sal uuyt elcken huijse comen eenen weerbarigen man met gewere, daer eenen ten huyse is sonder verdrach, ende wije nijet en compt sal verbeuren den keur van thien oude groetens, oft soe hooge ende nere als die vrije heeren vander jachten sullen ordonneren maer daer gheenen man ten huijse en is, sal moeten comen eenen, soe groet oft cleijn, die eenen wolff soude connen keeren ende dat opden keur voerscreven.
16. Item soe wije geboden wordt aen die panden te staen, daer men hem dat beveelt ende sulcx nijet en dede, sal verbeuren den keur voerscreven.
17. Item soe wij hem presumeerde om te staen aende voerscreven panden, sonder voer alle daer toe geroepen ende gestelt te syne die sal verbeuren den keur voerscreven.
18. Item noch is verdragen op t'hooch jaergedinge wije bier in leght om uuyt te tappen ende die liedens hon volle mate nyet en geven verbeuren den keur van thien aude groetens soe dickwils alsmen daer over, tsy van buijten oft van binnen croenende oft clagende is, ende daer by die potten verloren ende verbeurt.
19. Item noch is verdragen soe wye den waert syn gelach ontdraecht woenende binnen dese heerlyckheijt, sullen verbeuren den keur van drye aude groeten soe verre den weert daer over clagende is, syn sy van buijten dese heerlijckheijt die sal den weert aen spreken nae den lantrecht.
20. Item noch is verdragen, soe wije vreempden oft buijten lidens huysen verhuert binnen dese heerlyckheyt staende, ende den lidens hon thuijnen oft haudt nemen, ende sy dat nijet betalen en cunnen, sal den heer en die liedens die sulcx geschiet is, die gedaende schade verhalen aen die ghene die de huijsen toebehoiren ende verhuert hebben ende vervallen inden keur van thien auwe groetens.
21. Item noch is verdragen oft iemants bevonde intige thuynbrekers oft houdthouders die sal dit aenbringen ende volstaen met synen eedt ende tzelve mogen in bringen sonder meer getuigen van te hebben, ende den aenbringer sal hebben xx stuyvers ende den heer twintich aude groetens ende die liedens hon schade vergolden soe dickwils alsmen tzelve bevindt.
22. Item noch is verdragen oft gevile dat die gesworen dorpmeesters eenige schettinge buytens dorps moesten dragen dat salmen doen op sdorpslast.
23. Item noch is verdragen op thoech jaergedinge dat die geheel gemeynten drye mael tsiaers drye dagen aen die straten sullen wercken ende sullen gehauden sijn uuyt elcken huijse te comen eenen man daer eenen is, ende daer gheenen en is sal die vrouwe, maerte, knecht oft kint comen, ende die nyet en compt alst geboden is, sal verbeuren den keur van elff aude groetens.
24. Item noch is verdragen op thoech jaergedinge soe wye ijmanden appelen, peren, pruijmen, kriecken, noten oft diergelycke vruchten oyck wermoeshoven beroeft metten dage sal verbeuren den keur van twintich aude groetens, metter nacht dobbel ende die liedens hon schade vergolden, ten waer met consent die de vruchten toebehoirden.
25. Item noch is verdragen soe wye straetvrede nijet en dede ende de grachten nijet besteken en waren met door (?), daer vruchten besayet staende syn, die sal verbeuren nae meert een boete van seven schellingen.
26. Item noch is verdragen dat geen winnen hon velden sullen mogen besluyten als hon vruchten sullen vanden velde ewech syn, maer sullen die velden gemeyn gaen als ander velden, ende gheen beesten en salmen schutten, contrarie doende, sullen verbeuren den keur van thien aude groetens.
27. Item noch is verdragen soe wije waterschuete oft den vliet beletden, tsy aen straten, velden, beempden oft bosschen, daer schade soude geschiden die sal verbeuren thien aude groetens ende die liedens hon schade vergolden.
28. Item noch is verdragen dat nyemant aerdtgaten besloten en sal hauden aen velden die ter braken liggen ende gheen vruchten op besayet en syn, opde keur van thien aude groetens.
29. Item noch is verdragen op thooch jaergedinge, soe wije op schettinge geseth wordt, ende die selve nyet betalen en wilde als die gesworen schettinge meesters om gaen oft om gegaen hebben soe mogen sy den gesworen bode vanden heer nemen ende den wederspannige liden affpanden, ende gepandt sijnde den pandt oft panden terstont vercoopen sonder eenich recht oft genachten daerop voorders te halden.
30. Item noch is verdragen op thooch jaergedinge, dat nyemant sonder voergaende consent vanden heer, eenich stroije oft mest buyten dese heerlijckheyt van Grasen en sal mogen vercoopen, oft uuyt vueren, contrarie doende, sal men verbeuren den keur van thien gaude realen oft gaut guldens.
31. Item noch is verdragen op thooch jaergedinge soe wye eenige persoenen met ongetijgelycke oft ongeschicte woorden toe spreect, dat hem aen syn eer geraect die sal verbeuren eenen wech tot Vindomen, naeden Loenschen lantrecht, halff den heer ende halff die clagende partije ten waer van diefte, moorden, oft eenige ander saecken die den lijve aengaende waer.
32. Item noch is verdragen, soe wije ons lieffs heeren lyden sweert, tsije den cop, hoeft, hersenen, tanden aenschyn, bloet oft die heylige sacramenten die sullen verbeuren den keur van twintich aude groetens, alsoe dickwils als sulcx van eenige persoenen sal geseyt ende gesworen worden.
33. Item noch is verdragen op thooch jaergedinge, wye gecoren wordt tot gesworen kanmeesters, sullen gehauden syn allen drye maenden om te gaen, om visitatie te doen in die herbergen, oft die cannen, daer sy mede tappen, rechtveerdich ende groet genoech sijn, ende oft bevonden worde, datter iemant over waer clagende, ende die gesworen canmeesters tzelve nijet en remedieren, sullen verbeuren den keur van twintich aude groetens.
34. Item noch is verdragen op thooch jaergedinge, dat den gesworen bode mach om gaen, soe dickwils alst den heere gebiden sal, om visitatie te doen in allen huijsen daer lidens woenen, die thuijnen braken, oft onbequamelyck haudt rapen, die sal den bode calengeren, ten sij by hon goet onderwys gedaen wordt, van waer hon tvoerscreven haudt compt ende dat opden keur van xx stuyver auwe groetens.
35. Item opden iersten januarij 1602, is verdragen op thooch jaergdinge, dat allen ondersaten die eenige soldaten te peerde moeten onderhauden voor eenige der selver gemeynten, sullen hebben voer tvoerscreven peert ende man over dach ende nacht dertich stuyvers brabants ende sullen daer voer met parate executie mogen panden.
36. Item opden voerlesten decembris 1603 is verdragen, dat der weert van desen dorpe, sal gehauden syn, soe goeden bier te brouwen als ter naester landtstadt, ende tselve den gemeynten t'honnen versuecke tappen, soe lange sulcx duert voer den prijs als ter naester landtstadt vercocht wordt, ende in dyen de weerdt aen sulcx faelgeerde, ende bevonden worde tgebraut bier erger te syn, sal sulcx by den gerichte alhier tot allen tyde mogen geschadt ende gewardeert worden ende nae de gestelde weerde uuijt getapt moeten worden, op die pene van den weerdt t'elcken reyse te vervallen in een boete van drije gauden guldens.
37. Is noch verdragen dat soe wanneer het bier by den weert gebrauwen sal worden erkant ende gevonden soe goet te syn als van die naeste lantstadt, dat nijemants vanden ondersaten en sal mogen bier buyten sdorps halen, ten ware ijmants dobbel bier wilden hebben, voer syn vrinden te tracteren oft anderssints te gebruijcken op die pene van thien aude groetens.
38. Item is noch verdragen ten voerscreven dage dat die dorpmeesters ende schattinge meesteren in t'setten der schettingen hon sullen reguleren nae d'out hercomen, te weten eenen jegelycken schatten nae synen middele ende machte.
39. Is noch verdragen op thoech jaergedinge opden 27 decembris 1606 stijlo leodiensi tot Grasen gehalden dat nijemants huijsen hebbende binnen de voerscreven heerlyckheyt gelegen en sal die mogen verhueren aen persoenen doer de welcken die gemeynten oft die ermen sauden mogen in eenigen tyde worden belast, op de pene by aldyen sulcx bevonden worde, dat men sulcke schade sal mogen verhalen aen die heeren ende meesteren der huijsen, oft aen die huysen by voergaende reele conde ten eynde te mogen comen tot geleijt der huysen metten aenhanck, tot recuperatie der geleden schaden.
40. Is noch verdragen ten voerscreven dage bij soe verre ijmants wordt bevonden kennep oft kennepinne te stelen, oyck thuynen aff te breken tot ijemants schade ende achterdeele ende van sulcx met sufficienten thoen wordt verwonnen, sulcken salmen mogen doen stellen aen die kaecke sonder daer toe andere remedien van rechte te derven gebruycken.
41. Item den tweeden van Loemaent des jaers xviC zeven is verdragen datmen van voertaen die velden binnen dese heerlyckheyt gelegen sal beginnen tot drije verscheyde aerden te brengen ende dat soe wy buyten aerts tsyne sal willen besayen, tzelve sal gehouden syn te vreden op die pene van zeven schellingen.
42. Is geordineert op jaergedinghe dach inden jaere xviC ende twelleff stylo Leodiensi dat nyemants van de gemeynten en sal moeghen aennemen ende houden enighe beesten op die gemeynten, te verstaen is gemeyne straeten, velden oft andersints op die pene van drye gout guldens, d'een helfte ten behoeve des heren ende d'andere tot profyte der gemeynten in behulp heure lasten respective te appliceren.
43. Item is verdraghen op t'jaergedinghe opden xxx-sten decembris anno 1615 stylo Leodiensi gehouden dat men het gemeyn broeck verhueren sal tot profeyt der gemeynten, in sulcker vuegen dat der huerlinck t'selve sal gehouden zyn te etten.
44. Item is verdraghen dat een ygelyck in die braeck sal mogen sayen sonder sulckx te derven hoeden oft besluyten ende dat een ygelyck syne beesten sal gehouden syn te bewaren van ander liedens schaede te doen op een boete van drye ouden groeten.
45. Anno xvC ende achtentwintich den ii decembris werdt verboden van t Sheeren wegen dat niemant hem vervoerderen en sal binnen deser heerlyckheyt te schieten eenich wildt, tsy twee oft viervoetich ende wie in desen sal bevonden worden te verbruycken sal vervallen in een pene van drij goldt guldens t'apliceren in drij deelen, eenen voorden heer, den tweeden voorde schepen ende een deel voorden aenbrenger.
46. Anno xviC sevenendertich is geaccordeert op hoech jaergedinghe met vervolch .. …… dat voertaen op het gemeyn broeck egeen scaepen oft verken en sullen moegen coemen te pande …. vij schellingen.
47. Item allen cudden oft verkens die voer sint Paulus sullen comen, sullen gehalden worden by den helft voer vercken ende die voer sint Jans comen sullen twee voer enen gerekent worden.
48. Is oic geaccordert dat den …..allen jaer sal volstaen mitz betalende den …….