Algemeen Rijksarchief Den Haag, Isaac & Jacobus Scheltus, 'Groot-placaetboek, vervattende de placaten, ordonnantien ende edicten van de Staten Generaal der Verenigde Nederlanden ....[etc]', deel 6 (Den Haag, 1746),
blz. 538-539, bibliotheeksignatuur H 21 D-6.

Resolutie, ter voorkoming van clandestiene Huwelijken, den 2 February 1723.

Is gehoord het rapport van de Heeren van Singendonk, en andere Hoog Mog. Gedeputeerden tot de saaken van den Lande van Overmaze, hebbende, in gevolge en tot voldoeninge van der selver Resolutie commissoriaal van den 21 December laastleeden, geëxamineert het een en twintigste Articul van het Verbaal van de Heeren va Singendonck en Sylvius, haar Hoog Mog. laastgeweesene Commissarissen Deciseurs te Maastrigt, meedebrengende, dat deselve met concert van de Heeren van de Luiksche Commissarissen Deciseurs, tot voorkooming van de clandestine Huuwelijken, en van het misbruiken van de dispensatien, welke dikmaals sub- en obreptive frauduleuselijk van den Dispensateur werden geobtineert, gemaakt hadden een Project, waar by eenige Articulen van het Edict van Carel de vyfde en Philippus de tweede, als Hertogen van Braband, ten dien opsigte applicabel, souden werden gerenoveert, welk Project by wederzyds Commissarissen Deciseurs was overgenoomen, om te werden gebragt ter deliberatie van beyde de Heeren Princen.
Waar op gedelibereert zynde, is goedgevonden en verstaan, dat het voorsz Project sal werden geapprobeert, soo als het selve geapprobeert werd mits deesen, in dier voegen als aan het einde deeses staat geinsereert.
En sal hier van kennisse werden gegeven aan haar Hoog Commissarissen Instructeurs te Maastricht, om het selve te communiceeren aan de Commissarissen Deciseurs van de Luiksche zyde, ten eynde door deselve de approbatie van den Heer Bisschop en Prins van Luik meede bevordert mooge werden.
En sal Extract van deese haar Hoog Mog. Resolutie gesonden werden aan de Brabandsche Magistraat der Stad Maastrigt, om te strekken tot der selver narigt.

Commissarissen Deciseurs van beide genaadige Heeren en Princen binnen haare Stad Maastrigt, ons voorgekoomen zynde, dat veel clandestine Huuwelijken door misbruik van de dispensatien of soogenaamd rood Zeegel binnen deese Stad onder de Roomsch Catholique Ingezeetenen koomen voor te vallen, waar inne diend te worden voorsien, en reflecteerende dat onaangesien het Concilie van Trenten soodanige dispensatien permitteerende in de meeste Landen, soo in het Ryk, Neederlanden, als elders, en specialijk in Braband, door de Constitutie van Keiser Carel de vyfde en Philippus de tweede, poenaliteiten zyn gesteld teegens soodanige, die  een misbruik maaken van diergelijke dispensatien, die sy sub- en obreptivelijk en frauduleuselijk van den Dispensateur weeten te obtineeren: Soo Is 't dat wy, onder approbatie van de respective Heeren en Princen, hebben geordonneert, dat de voorschreeve Edicten van Carel de vyfde en Philippus de tweede, als Hertogen van Braband, hier sullen plaats grypen; luidende als volgt.
Ende want dagelijks veele inconvenienten gebeuren in Onsen voorseiden Lande, overmits de heimelijke Huuwelijken die gecontracteert werden tusschen jonge Luiden sonder advis, raad en consent van Vrienden en Maagen van beyde zyden, Wy aanmerkende, dat na de dispositie van geschreeven Regten sulke Huuwelijken niet en correspondeeren tot eerbaarheid en goede gehoorsaamheid, en gemeenlijk koomen tot swaaren einde. Wy willen, statueeren en ordonneeren, dat indien iemand hem vervordere te solliciteeren of verleiden eenige jonge Dogteren, niet excedeerende den ouderdom van twintig jaaren, met gelofte of andersints, met haar Huuwelijk te contracteeren, of by het fait  te contracteeren Huuwelijk, sonder consent van Vader of Moeder van de voorseide Dogters, of van de naaste Vrienden of Maagen, in gevalle sy Vader nog Moeder en hadden, of van de Wethouders van de Plaatse, dat sulken Man te geenen tyde en sal moogen neemen ofte heffen eenige Douariere of ander gewin, het zy uit kragte van Huuwelijk, van Costume van den Lande, by Testament, Overdragt, Cessie of andersints, in wat maniere dat het zy, op de Goederen die de voorsz Dogter sal moogen agterlaaten, al waar het soo dat hy na het Huuwelijk volbragt zynde, verkreege het consent van Vader en Moeder, van de voorschreeve Vrienden en Maagen, of van de Justitie, waar op Wy in dit stuk geen reguard willen genoomen hebben.
Insgelijks indien eenige Dogter of Vrouwe haar vervorderde te contracteeren Huuwelijk met een Zoone, niet excedeerende den ouderdom van vyf en twintig jaaren, sonder consent van Vader of Moeder, of van de naaste Vrienden of Maagen, of van die van de Justitie van de Plekke, sulken Vrouwe en sal nimmermeer moogen neemen of ligten eenige douarie of ander gewin op de Goederen die sulken Man sal moogen agterlaaten, het zy uit kragte van de Contracte van Huuwelijk, van de Costume van den Lande, by Testamente, Gifte, Overdragt, Cessie of andersints, in wat maniere dat het zy, al waar het ook soo, dat sy na het Huuwelijk geconsommeert verkreegen het consent van Vader of Moeder, van de voorsz Vrienden en Maagen, of van de Justitie, waar toe Wy niet en Willen eenig reguard genoomen te worden.
Voorts verbieden Wy allen Onsen Ondersaaten, niet teegenwoordig te weesen, consenteeren of accordeeren sulk Huuwelijk, gedaan sonder consent van Vader en Moeder, van de naaste Vrienden, of van de Justitie, of te ontfangen, onderhouden of logeeren sulke Gehouwde in haare Huisen, op de poene van hondert goude carolus guldens, of andere groot poene arbitraire.
Verbieden ook alle Notarissen te ontfangen eenig Contract voor het Huuwelijk, of ander gelofte om te koomen tot sulken Huuwelijk, op de poene van privatie van haare Staaten, en booven deesen arbitralijken gecorrigeert te werden; beveelende alle Onse Officieren en Fiscaalen te neemen goede toesigt, te doen bewaaren en onderhouden deese Onse Ordonnantie, en calangeeren en doen punieeren de Overtreeders der selver, sonder faveur of dissimulatie.
Authoriseerende verders de respective Officieren, deselve niet alleen aangaande de poenaliteiten daar by geroerd te doen executeeren, maar ook teegens die geenen, die soodanige dispensatien soo verre souden misbruiken, dat sy buiten weeten van haare Ouders of Voogden, ofte in fraude van anterieure Sponsalia koomen te trouwen, met alle rigeur, in gevolge de gemeene Regten tot condigne straffen sullen hebben te procedeeren.

© 2001 Herman de Wit, Maarssen
Deze pagina is een onderdeel van de-wit.net